Rozmowa z Iwoną Gibas, Członkiem Zarządu Województwa Małopolskiego oraz Krzysztofem Sułowskim, Wicedyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie

W Strategii rozwoju województwa „Małopolska 2030” wskazano, że jednym z priorytetów dla regionalnego rynku pracy w najbliższych latach będzie przeciwdziałanie zbyt wczesnemu kończeniu aktywności zawodowej przez osoby pracujące, zarówno na skutek niedopasowania ich kompetencji do zmieniającego się popytu na określone kwalifikacje, jak i ze względu na wiek i stan zdrowia. Czy to odpowiedź Samorządu Województwa Małopolskiego na zmiany demograficzne?

Iwona Gibas: Kryzys demograficzny już nas dotknął, chociaż nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę. Skutkiem starzenia się społeczeństwa jest zachwianie naturalnej wymiany pokoleń na rynku pracy. Problem dotyczy całej Europy, dlatego trzeba tworzyć rozwiązania systemowe wspierające gospodarkę zarówno na poziomie poszczególnych państw, jak i regionów.

Unia Europejska przeznaczyła spore fundusze na pomoc osobom pracującym, które chcą wydłużyć aktywność zawodową i dostosowywać swoje kompetencje do bieżących potrzeb rynku. Z drugiej strony wspiera przedsiębiorców zmagających się ze skutkami kryzysu demograficznego, takimi jak problem ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy, częste nieobecności pracowników spowodowane chorobami czy utrzymanie w firmie najbardziej wartościowych osób.

Małopolska w ramach programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027 przeznaczy prawie 776 milionów EURO na realizację projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, które będą dotyczyły między innymi zarządzania wiekiem i kompetencjami pracowników, godzenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi i utrzymania konkurencyjności małopolskich pracowników poprzez rozwijanie ich kompetencji.

Naszym celem w długofalowej perspektywie – wobec malejącej liczby osób w wieku produkcyjnym – jest zapewnienie kadr dla gospodarki w regionie poprzez aktywizację Małopolan, którzy chcą i mogą pracować jak najdłużej. Z drugiej strony dajemy przedsiębiorcom narzędzia, dzięki którym mają szansę bardziej świadomie zarządzać swoimi pracownikami.

Porozmawiajmy o przedsiębiorcach. Prawie każdy – myślę tu głównie o mikro, małych i średnich firmach – ma dziś problemy z rekrutacją czy odchodzeniem z pracy osób zaraz po ich wdrożeniu. Wielu narzeka na problemy z komunikacją między pracownikami, konflikty w zespołach, wypalenie zawodowe dotykające kluczowe dla firmy osoby. Czy oferowane przez region narzędzia do zarządzania pracownikami mają szansę pomóc przedsiębiorcom w rozwiązaniu takich problemów?

Iwona Gibas: Zdecydowanie tak. Dobrym tego przykładem jest projekt „Pracownicy – najlepsza inwestycja dla firmy”, realizowany przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, instytucję Województwa Małopolskiego. Oferujemy w nim kompleksowe wsparcie w opracowaniu i wdrażaniu w firmie rozwiązań z zakresu zarządzania różnorodnością pracowników.

Krzysztof Sułowski: Pamiętajmy, że jedną z konsekwencji zmian demograficznych są coraz bardziej różnorodne zespoły pracownicze. W jednej organizacji pracują osoby reprezentujące różne pokolenia, z odmiennymi doświadczeniami zawodowymi, podejściem do życia, etosem pracy. Dla współczesnego środowiska pracy wyzwaniem jest też wielokulturowość. W takiej sytuacji nietrudno o problemy z komunikacją czy konflikty wynikające z różnych perspektyw patrzenia na te same zagadnienia.

W projekcie „Pracownicy – najlepsza inwestycja dla firmy” przede wszystkim uświadamiamy przedsiębiorców, że powinni jak najlepiej wykorzystać potencjał każdego pracownika bez względu na jego wiek, pochodzenie, doświadczenie czy sytuację życiową. Z różnorodności mogą uczynić atut organizacji, zwłaszcza jeżeli każdy pracownik – dzięki przemyślanej polityce kadrowej – będzie czuł się doceniony i szanowany przez pracodawcę.

Doprowadzenie do sytuacji win-win, w której wygrywa zarówno przedsiębiorca jak i zatrudnieni przez niego ludzie, jest zadaniem niezwykle ambitnym. Czy jest ono możliwe do realizacji w rodzimej rzeczywistości gospodarczej?

Iwona Gibas: Małopolscy przedsiębiorcy rozumieją, jak istotne jest zarządzanie różnorodnością. Z mniejszym lub większym szczęściem starają się pogodzić różnice pokoleniowe czy kulturowe w codziennej pracy zespołowej, ale nie zawsze robią to w pełni świadomie, nazywając konkretne narzędzia, którymi się posługują. Dotyczy to głównie małych i średnich firm z naszego regionu, do których adresujemy ofertę projektu „Pracownicy – najlepsza inwestycja dla firmy”.

Krzysztof Sułowski: Naszą rolą – instytucji rynku pracy – jest pomóc przedsiębiorcom zarządzać różnorodnością pracowników w sposób usystematyzowany. Dlatego w projekcie każda firma otrzymuje indywidualną strategię zarządzania różnorodnością pracowników, którą tworzy doradca biznesowy. Jest ona poprzedzona gruntowną analizą firmy pod kątem zarządzania pracownikami, a także diagnozą jej potrzeb w tym zakresie. Wszystko, co zostaje zaproponowane pracodawcy w strategii, jest zgodne z misją i wizją firmy.

W kolejnym etapie udziału w projekcie towarzyszymy przedsiębiorcy we wprowadzaniu elementów strategii do bieżącej działalności firmy. Dajemy mu grant, dofinansowany z Funduszy Europejskich, aby mógł poprawić warunki pracy na poszczególnych stanowiskach, wprowadzić elastyczne formy zatrudnienia, między innymi pracę zdalną, zmodernizować przestrzenie socjalne czy zadbać o komunikację w zespole i przekazywanie wiedzy kluczowej z punktu widzenia firmy.

Dużą rolę odgrywa również w projekcie doradztwo HR-owe, dzięki któremu przedsiębiorca – w zależności od wcześniej zdiagnozowanych potrzeb – może usprawnić procesy kadrowe, m.in. rekrutację, wdrażanie do pracy, systemy motywacyjne czy ocenę pracowniczą.

Czy zatem można powiedzieć, że wsparcie oferowane przedsiębiorcom w projekcie jest mocno zindywidualizowane?

Krzysztof Sułowski: Działamy według jednego schematu: szkolenia – doradztwo strategiczne – grant – doradztwo HR. W przypadku każdego przedsiębiorcy uczestniczącego w projekcie dostosowujemy ten schemat do indywidualnych oczekiwań firmy, jej otoczenia biznesowego, możliwości i planów rozwojowych.

Zawsze pracujemy wspólnie z przedsiębiorcą. Wszystkie rozwiązanie z zakresu zarządzenia różnorodnością pracowników są opracowywane wspólnie z nim. Chcemy, aby udział w projekcie był dla niego początkiem trwałych zmian w obszarze zarządzania pracownikami. Zmian, które będą korzystne zarówno dla przedsiębiorcy, jak i jego ludzi. Naszym celem jest to, żeby po zakończeniu udziału w projekcie firmy kontynuowały działania służące poprawie zarządzania pracownikami.

Iwona Gibas: Warto podkreślić, że w tym procesie zmiany ważną rolę odgrywa instytucja wspierająca, czyli Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, a także jej pracownicy. W projekcie dzięki ich pomocy każda firma ma szansę zrealizować swoje cele związane z poprawą zarządzania różnorodnymi pracownikami i tworzeniem dla nich przyjaznego miejsca pracy. W szerokim kontekście zadania WUP-u skupiają się na wspieraniu pracodawców w szukaniu i utrzymaniu pracowników, a także dbaniu o dostosowywanie kompetencji osób pracujących do bieżących potrzeb rynku.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Monika Gucwa